Kulüpler düzeyinde dünyanın en önemli organizasyonları arasında yer alan UEFA Şampiyonlar Ligi, UEFA Kupası ve Güney Amerika’nın Şampiyonlar Ligi Libertadores Kupası’nda markaların pazarlama başarıları aynı zamanda bu alanda rekabetin ne kadar üst seviyede olduğunu da gösteriyor.
Dünyanın futbol oynanan her yerinde marka savaşları devam ediyor ve daha uzun yıllar boyunca da devam edecek gibi görünüyor.
Şampiyonlar Ligi’nde adidas
Şampiyonlar Ligi’nde son 16’ya kalan takımların 6’sı adidas’la (Chelsea, Liverpool, Fenerbahçe, Milan, Schalke, Real Madrid) kupa savaşı verirken, 6’sı ise Nike (Arsenal, Barcelona, Celtic, İnter, Manchester United, Porto) ile mücadele ediyordu. Geri kalan 4 takım ise Kappa (Roma), Joma (Sevilla), Umbro (O. Lyon) ve Puma (Olympiakos) giyiyordu.
İlk 8 şekillendiğinde ise Adidas Chelsea, Fenerbahçe, Liverpool ve Schalke’yle, Nike ise Manchester United, Barcelona ve Arsenal’le şampiyonaya devam ederken Kappa Roma’yla kupaya devam eden 3. marka oluyordu.
1979-2007 yılları arasındaki 28 finalin 18’inde adidas forma giyen takımlar final oynarken, bunların 11’i kupaya uzanma başarısını gösterdi. adidas ile Şampiyon Kulüpler Kupası ve Şampiyonlar Ligi Kupası’nı müzesine götüren takımlar Milan, Real Madrid (2), Bayern Münih (2), Marsilya, PSV Eindhoven, Porto, Steaua Bükreş, Hamburg, Nottingham Forrest oldu.
Finale kalarak adidas formayla veda eden takımlarsa Hamburg, Real Madrid, Liverpool, Bayern Münih (2), Benfica, Steuau Bükreş, Marsilya, Milan (3), Bayer Leverkusen, Liverpool. adidas formalı takımların finalde altı kez karşı karşıya kaldığını da düşünürsek, futbol piyasasındaki adidas ambargosunu daha rahat idrak edebiliriz aslında.
Şampiyon Kulüpler Kupası ve Şampiyonlar Ligi’nde adidas’ın ardından gelen markalarsa, 4’er kupayla İngiliz Umbro ve İtalyan Kappa. 28 finalin 5’inde finale çıkan İngilizler’in Umbro markası 5 finalin 4’ünü kazanarak büyük bir başarı yakalarken, 1995-1996 sezonunda Kappa’lı Juventus ile finalde karşılaşan Ajax, Umbro ile finalde ilk kez kaybeden takım oluyordu. Umbro’ya 4 kupa getiren takımlar ise, Manchester United, Ajax ve Liverpool (2) idi.
Kappa ise 28 finalin 9’unda kendisine yer buldu. Bu 9 finalin 4’ünde kupayı kazanan takımların yanında yer alan Kappa’ya kupayı getirenler İtalyan takımları oldu. Juventus bu kupayı Kappa ile iki kez kazanırken, üç kez de finalde kaybetti. Milan, iki kez finale çıktığı Kappa ile hiç fire vermezken, Barcelona ve Roma birer kez kupaya Kappa ile finalde veda eden takımlar oldu.
Nike ise ilk kez 1996-1997 senesinde Borussia Dortmund ile finale adını yazdırdı ve ilk kez bu kupayı kazandı. 1997-2007 yılları arasında 3 kez bu kupayı kazanan takımlarla ortaklık yapan Nike’ın yüzünü güldüren takımlar ise, Barcelona, Porto ve Borussia Dortmund oldu. Finalde iki kez Valencia ile kaybeden Nike’ın son on senede sadece bir kez (Arsenal-Barcelona) iki takımının finalde karşı karşıya geldiğini de hatırlatalım.
İtalyanlar’ın bir başka markası Lotto ise 3 finalde kendisine yer bulabildi ve bu finallerden 2’sinde kupaya uzanan marka olmayı başardı. Lotto’ya kupayı getiren takımlar da Milan ve Juventus’tu. Kaybedilen tek final ise, 1994-1995 sezonunda Milan’la Umbro’lu Ajax’a karşı oynandı.
Bu kupayı birir kez kazanan 4 marka ise Puma, Marathon, Kelme, Reebok. Puma iki kez finale adını yazdırırken, 1991 yılında Kızılyıldız ile kupayı kazandı, 2004’te ise Monaco ile Şampiyonlar Ligi’ne veda etti. Reebok da bir kez yer aldığı 2005 İstanbul finalinde Liverpool ile kupaya uzandı.
Barcelona ile iki kez finale adını yazdıran Marathon ise, bugün izine rastlamakta güçlük çekilen markalardan birisi olarak karşımıza çıkıyor. 1986 ve 1992 yıllarında final oynayan Barcelonalı Marathon adidas’lı Steaua Bükreş’e elendikten altı sene sonra, bu Asics markalı Sampdoria’yı kupanın dışına itmişti. Bu kupayı bir kez kazanan bir başka marka ise Real Madrid ile bütünleşen Kelme’ydi. 1998 yılında Real Madrid’in kaldırdığı kupa, Kelme’yi de bu sıralamanın içine dâhil etti. Bu kupada birer kez finale yükselen fakat kupaya uzanamayan markalarsa, Asics’li Sampdoria, Le Coq Sportif’li Aston Villa ve Hummel’li Benfica oldu.
Kupa 2’deki rekabet
UEFA Kupası’nda ise her sene olduğu gibi bu senede markaların savaşı oldukça çetin geçiyor. Son 8’in şekillendiği geçtiğimiz ay içerisinde Kupa 2’de tam 6 marka yarışıyor. Adidas Bayer Leverkusen, Bayern Münih ve Zenit ile mücadele ederken Puma Sporting Lisbon, Umbro Glasgow Rangers, Joma Getafe, Nike PSV Eindhoven, Lotto ise Fiorentina ile kupaya uzanmak için savaşacak.
1984-2007 yılları arasında 24 finalden en çok kupa çıkaran marka yine adidas olsa da, markaların bu kupada kıyasıya bir rekabet içerisinde olduğunu söyleyebiliriz. adidas’ın 7 UEFA Kupası’nı, sırasıyla Umbro, Kappa, Joma ve Nike izliyor. 24 finalin 13’ünde kendine yer bulan adidas’a kupayı getiren takımlar; Real Madrid (2), Göteborg, Bayer Leverkusen, Schalke, Bayern Münih ve Galatasaray oldu. adidas’ın finalde kupayı kaybeden takımları ise Anderlecht, Videoton, Dundee United, Stutgart, Salzburg, Marsilya(2).
UEFA Kupası finalinde Adidas formalı takımlar iki kez karşı karşıya gelirken, son sekiz sene içerisinde adidas’ın hiçbir takımının bu kupayı kazanamadığını da belirtelim. İngiliz Umbro ise bu kupada tam altı kez finale çıkarken, bu finallerin 4’ünden zaferle ayrılan takımların yanında yer aldı. Umbro’ya UEFA Kupası’nı kazandıran kulüpler ise Ajax, Inter (2), CSKA Moskova oldu. Finale adını yazdıran ama kupaya sahip olamayan Umbro’lu takımlarsa, Celtic ve Inter’di.
Umbro’nun hemen ardından gelen marka ise Kappa. İtalyan Kappa UEFA’da 4 kez finalde yer alırken, bu finallerin 3’ünden kupayı kazanarak döndü. Feyenoord ve Juventus’un (2) getirdiği 3 kupanın yanı sıra finalde Kappa ile tek kaybeden kulüp 1995 yılında Puma’lı Parma’ya karşı mücadele eden Juventus’tu.
Son dönemlerde Sevilla’nın gösterdiği başarıyla birlikte büyük bir çıkış yapan bir diğer markaysa Joma. 2001 yılında Deportivo La Coruna ile finale yükselen Joma, ilk kupasına ulaşmak için beş sene daha bekleyecek ve kupa finalinde kaybedecekti. 2006 ve 2007 yıllarındaki UEFA Kupası’nın sahibi Sevilla, Joma’ya 2 kupa birden kazandırdı. Getafe, Charlton Athletic, Racing Santander gibi takımları da bünyesinde bulunduran İspanyol Joma, son iki sezon içerisinde Sevilla’nın UEFA Kupası’ndaki başarılarıyla da adını duyurmaya başladı.
UEFA Kupası’ndaki ilk kupasını 2003 yılında Porto ile kazanan Nike ise, toplam 4 finalde kendisine yer bulabildi. 2004 yılında Valencia’nın kazandığı UEFA Kupası ile ilk 2 kupasını ardı ardına kaldıran Nike’ın bu kupadaki hayal kırıklıkları ise, 1993 yılında Kappa’lı Juventus’a kaybeden Borussia Dortmund ve adidas’lı Galatasaray’a kaybeden Arsenal oldu.
UEFA Kupası’nı birer kez kazanan diğer markalarsa Reebok, Lotto, Puma, Uhlsport, NR ve Le Coq Sportif. 1984 yılında Tottenham Hotspur’un Le Coq Sportif ile ilk ve tek UEFA Kupası’na ulaşırken, beş sene sonra bu kez Maradonalı Napoli NR adlı markayla şampiyonluk yaşıyordu.
1991’de Roma ile finale adını yazdıran NR, Uhlsport giyen Inter’e finalde kaybediyordu. Uhlsport, 1991 yılında yakaladığı bu şampiyonluğun ikincisini geçtiğimiz sene Sevilla karşısında Espanyol ile arasa da, kupa sayısını 2’ye yükseltemedi.
Reebok ise en başarılı sezonlarını Liverpool’a borçlu olarak devam ettiriyor. 2 kez UEFA Kupası finali oynayan takımlarından Liverpool ile 2001 yılında kupaya ulaşan Reebok 2005’te bu kez Sporting Lizbon ile kupaya veda etti.
İtalyan Loto da bu kupayı birer kez kazanan takımlardan biri. 1999’da Parma ile mutlu sona ulaşan Lotto’nun, tek finali ve tek kupası bulunuyor. Üç kez finale çıkan takımların yanında bulunan Puma, bu finallerden sadece 1995 yılında Parma ile kupaya uzanabildi. 1986’da Köln, 1998’de ise Lazio Puma’yı finale taşısalar da sonunu getiremediler.
Güney Amerika’da Nike
2008 Libertadores Kupası’nda 8 grupta yer alan 32 takım arasında ise 5 takımla yarışan Nike başı çekiyor. Nike’ı 4 takımla Umbro takip ederken, İtalyan markaları Lotto ve Diadora’nın da 4 takımı bulunuyor. 32 takım arasında bu sene kupaya uzanmak isteyen diğer markalar ise Topper, Atletico, Marathon, Uhlsport, Mitre, Reebok ve Puma olarak karşımıza çıkıyor.
Avrupa’daki Adidas üstünlüğü 1993-2007 yılları arasında Güney Amerika’da yerini Nike’a bırakıyor. 15 finalin 5’inde yer alan Nike’ın, 4 Libertadores Kupası bulunuyor. Nike’ın Güney Amerika’nın Şampiyonlar Ligi olarak anılan kulüpler bazındaki en büyük organizasyonunda kupa kaldıran tek takımı ise, Boca Juniors (4). Bu rekabette Adidas’ın bu kadar geride kalmasının nedeniyse, Riverplate’in bu kupayı tam on bir yıl önce kazanmış ve halen alamamış olması. Boca’nın 2004 yılında finalde kaybettiği takımın, Reusch’lu Once Caldas olduğunu da belirtmek gerekiyor.
Libertadores’te Nike’ı takip eden diğer markalar ise, 2’şer kupalı Reebok ve bir Güney Amerika markası olan Topper. 2005 ve 2006 yıllarında kupaya uzanan Reebok’a kupa kazandıran takımlar, Internacional ve Sao Paolo. Üç takımının final oynadığı Libertadores’te, sadece bir kez iki Reebok markalı kulübün karşı karşıya geldiğini de belirtelim.
Bir Güney Amerika klasiği olan Topper markası ise mutlu sona Olimpia ve Cruzeiro ulaşırken, beş senedir hiçbir finale adını yazdıramıyor. Son beş yıl içerisinde Avrupalı markaların hegemonyası, Topper’ın yükselişini durdurmuş gibi gözüküyor. Libertadores Kupası’nı birer kez kazanan diğer markalarsa; Reusch, Kappa, adidas, Puma, Umbro, Brezilyalı Rhumell ve Penalty. Libertadores’in bir başka önemli markası ise iki kez final oynayan fakat kupaya uzanamayan Fila.
