Zambiyalı futbolcular Fildişi Sahili ile oynayacakları maçtan önce 1993 yılında uçak kazasında yitirdikleri futbolcuların hayatlarını kaybettikleri yeri ziyaret ederek şampiyonluk sözü verdiler. Penaltı atışları sonunda rakiplerini penaltılarla 8-7 Zambiyalı futbolcular vermiş oldukları sözü de yerine getirmiş oldu.
Zambiya, 1993’te milli takımını uçak kazasında kaybettiği Gabon’un Libreville şehrinde Fildişi’ni penaltılarla yenerek Afrika şampiyonu oldu. Afrika Uluslar Kupası’nda şampiyon penaltı atışları sonunda Fildişi Sahili’ni 8-7 mağlup eden Zambiya oldu. Zambiya, 1993 yılında milli takımının tamamına yakınını kaybettiği uçak kazasının yaşandığı Gabon’un Libreville kentinde büyük bir sürprize imza atarak tarihinin ilk şampiyonluğunu kazandı.
Fildişi’nde Trabzonsporlu Zokora 75, Ordusporlu Gosso 120 dakika oynarken, G.Saraylı Eboue yedek kaldı. Chelsea’li Drogba, 69’da Fildişi’nin kazandığı penaltıyı dışarı atarken, normal ve uzatma süresi 0-0 bitti. Penaltılarda her iki takım ilk 7 atışı gole çevirirken, ardından Fildişi’nden Kolo Toure ve Zambiya’dan Kalaba karşılıklı penaltı kaçırdı. Fildişi’nden Gervinho dokuzuncu atışı kaçırırken, Sunzu mucizeyi getiren futbolcu oldu.
Ekvator Ginesi ile Gabon’un ortaklaşa düzenlediği 2012 Afrika Uluslar Kupası final maçında turnuvanın sürpriz ismi Zambiya normal süresi 0-0 biten maçta Fildişi Sahilini penaltı atışları sonucu 8-7 mağlup ederek Afrika’nın en büyüğü oldu.
Ekvator Ginesi ile Gabon’un ortaklaşa düzenlediği 2012 Afrika Uluslar Kupası final maçında Fildişi Sahili, turnuvanın sürprizi Zambiya ile karşı karşıya geldi. Fildişi Sahili karşılaşmaya Barry Copa, Souleyman Bamba, Kolo Toure, Siaka Tiene, Didier Zokora, Yaya Toure, Jean-Jacques Gosso, Cheik Tiote, Didier Drogba, Salomon Kalou, Gervinho Kouassi 11’i ile başlarken Zambiya Kennedy Mweene, Joseph Musonda, Davies Nkausu, Hichani Himoonde, Isaac Chansa, Rainford Kalaba, Stophira Sunzu, Nathan Sinkala, Chris Katongo, Emmanuel Mayuka ve Chisamba Lungu 11’i ile sahadaki yerini aldı.
Karşılaşmanın ilk yarısı karşılıklı ataklarla geçilirken iki takımda yakaladığı fırsatları değerlendiremedi ve ilk devre golsüz eşitlikle sona erdi. İkinci yarıya daha etkili başlayan Fildişi Sahili Drogba ile penaltı vuruşundan yararlanamadı. Rakip kalede Drogba ile gol arayan Fildişi aradığı golü bir türlü bulamadı. Karşılaşmanın normal süresi 0-0 eşitlikle sona erdi.
İki devreden oluşan uzatma dakikalarında da gol olmayınca mücadele seri penaltı atışlarına gitti.
Penaltı atışları nefes kesen bir mücadeleye sahne oldu. Penaltı atışlarında Zambiya güçlü rakibini 8-7 mağlup ederek mutlu sona ulaşan taraf oldu.
Zambiya’nın finalde karşılaştığı Fildişi Sahili’nin futbolcularının toplam piyasa değeri yaklaşık 169 milyon Euro. Zambiya Milli Takımı’nda yer alan oyuncuların değeri ise sadece 8 milyon 775 bin Euro. Bu da iki kulup arasındaki farkın 19.4 kat olduğunu ortaya koyuyor.
Finalde penaltı kaçıran Fildişili oyuncu Didier Drogba’nın piyasa değerinin 9.5 milyon Euro olduğu düşünüldüğünde, ‘şampiyon’un bir futbolcudan bile daha az değeri olduğu görülüyor. Fildişi’nin en değerli oyuncusu Yaya Toure ise 35 milyon Euro’luk değeriyle Zambiya’nın 4 katı.
Transfermarkt.de’nin verilerine göre, Zambiya’nın en pahalı oyuncusu İsviçre’nin Young Boys takımında forma giyen Emmanuel Mayuka. Zambiya’nın tek meşhur futbolcusunun bonservis bedeli 4.5 milyon Euro. Bir başka deyişle tek başına Mayuka, takımın değerinin yarısından fazla.
Mayuka’yla diğer oyuncular arasında adeta bir uçurum var. Mayuka takımda 1 milyon Euro’yu aşan tek oyuncu. 100 bin Euro değerli 4 futbolcuya sahip Zambiya’da, Mayuka’dan sonra en değerli oyuncu 400 bin Euro ile Isaac Chansa. Afrika’nın en büyüğü olan Zambiya’nın Avrupa’da oynayan tek futbolcusu Mayuka. Çin’de iki, Rusya’da bir futbolcusu olan Zambiya’nın diğer oyuncuları Afrika’da futbol hayatlarını sürdürüyor.
